در این مطلب تغذیه مناسب و ویژه هریک از مزاج‌ها و افراد دموی، صفراوی، بلغمی و سوداوی را توضیح داده‌ایم.
به گزارش بهداشت نیوز به نقل از تسنیم؛ روز گذشته مطلبی را با عنوان چگونه "مزاج" خود را بشناسیم؟ منتشر کردیم، در این مطلب به‌صورت خلاصه به دلایل اهمیت شناخت "مزاج" اشاره شد و خصوصیات هر یک از مزاج‌های چهارگانه دم، صفرا، بلغم و سودا توضیح داده شد.
در ادامه، تغذیه مناسب و ویژه هر یک از مزاج‌ها را توضیح داده‌ایم:
مزاج سرد و تر؛ بلغمی
مواد غذایی مضر برای افراد دارای مزاج سرد و تر: مصرف بیش از حد مواد لبنی، ترشی‌ها و سرکه، برنج، سیب‌زمینی، ماکارونی، مرغ ماشینی، ماهی، کله‌پاچه، سیراب شیردان، نان خوب پخته‌نشده، حلوای نشاسته یا آرد، شیربرنج، آش رشته با کشک، سوپ جو، میوه‌های ترش، نارنگی، کیوی، مرکبات، هندوانه، خیار، کاهو، گوجه‌فرنگی، اسفناج، غوره، موز، آلو، آلبالو و… .
افراد بلغمی در صورت زیاده‌روی در مصرف مواد غذایی فوق، دچار علائمی از قبیل ضعف هضم، نفخ شکم، دردهای مفصلی، سینوزیت، افزایش ترشحات واژینال، کاهش حافظه و… می‌شوند.
مواد غذایی مفید برای افراد دارای مزاج سرد و تر: گوشت بره، کبوتر، گنجشک، بوقلمون، بلدرچین، آبگوشت، میوه‌های رسیده و شیرین مثل سیب، به، نارگیل، انجیر، گلابی، مویز، زردک، ادویه‌هایی چون زیره سبز، زنیان، زعفران، آویشن، رازیانه، انیسون، موسیر، نعنا، ریحان، جعفری، مرزه، ترخون، شوید، تره، مغز بادام، عسل، ارده، شیره انگور یا خرما.
نمونه ترکیبات غذایی مفید برای افراد دارای مزاج سرد و تر: سکنجبین عسلی (سرکه‌انگبین)، ماءالعسل با هل و میخک، گلقند، مربای وج، نخودآب، کباب ماکیان با ادویه، قلیه تره با گوشت گنجشک یا کبوتر بریان‌شده با روغن زیتون.
مزاج سرد و خشک؛ سوداوی
مواد غذایی مضر برای گروه دارای مزاج سرد و خشک: بادنجان، غذاهای نمک‌سود، خیارشور یا شور مخلوط، گوشت گاو، گوساله، بز، حیوانات پیر، شترمرغ، گوشت شکار دشتی و کوهی، پنیر، سرکه کهنه، غذاهای مانده و فریزشده، روغن‌ها و خوراکیهای صنعتی و کارخانه‌ای، فست‌فود، لبنیات، انواع نوشابه‌ها و دلستر، کلم، گل کلم، کنگر، ذرت، خردل، ادویه‌جات تند، فلفل، زنجبیل، قندوشکر، چای، قهوه، کاکائو، نسکافه، ماهی، عدس، برنج، سکباج، ترشی‌ها، غوره، سیب‌زمینی، گوجه‌فرنگی، قارچ، باقلا، میوه‌های ترش، انار ترش، پرتقال، تمشک، توت‌فرنگی و… .
افراد دارای مزاج فوق در صورت مصرف این خوراکی‌ها دچار عوارضی از قبیل بی‌خوابی، نفخ معده و روده، خشکی پوست و افسردگی خواهند شد.
خوراکیهای مفید برای افراد سوداوی: نخود، گوشت بره، کبوتر، بوقلمون، زرده تخم‌مرغ، گندم، بادام، مویز، نخودچی کشمش، انجیر، سیب، طالبی، به، خربزه، انگور، آلوشیرین، برنج با زیره یا شوید یا زعفران، سبزی‌های گرم مثل نعنا، ریحان، ترخون، مرزه، جعفری، تره، هویج ایرانی یا فرنگی، عسل، توت، کنجد، کره، شیره خرما یا انگور.
نمونه‌هایی از ترکیبات غذایی مفید برای افراد دارای مزاج سرد و خشک: حریره بادام، شیربادام، نخودآب با گوشت ماکیان، اسفیدباج با گوشت گردن، پیه ماکیان، آبگوشت گردن با آب سیب و گلاب، ماهی کیلکا کبابی با روغن بادام، فسنجان بادام، کوکوی سبزیجات گرم، هلیم، کاچی، شیر و ترنجبین و روغن بادام.
مزاج گرم و خشک؛ صفراوی
مواد غذایی مضر برای گروه دارای مزاج گرم و خشک: مصرف زیاد سیر، پیاز، ادویه‌های تند، گوشت قرمز، بادنجان، موز، خربزه، گردو، پسته، فندق، انجیر، غذاهای سرخ‌شده و... .
مصرف این نوع مواد غذایی بدن این دسته را از تعادل خارج کرده و علائمی از قبیل خشکی پوست و بی‌خوابی، اضطراب و تپش قلب را در آنها تشدید می‌کند.
مثال‌هایی از مواد غذایی مفید برای افراد صفراوی: مرکبات، سیب، هویج، انار، خیار، آلو، هندوانه، زرشک، گوجه‌سبز، کدو، ریواس، اسفناج، جو، لیموترش، تمرهندی، کاهو، روغن زیتون، پاچه گوسفند؛ پکتین موجود در سیب و هویج با پیوند با اسیدهای صفراوی باعث افزایش دفع آنها از بدن می‌شود.
نمونه‌هایی از ترکیبات غذایی مفید برای افراد با مزاج گرم و خشک: زیرباج، سوپ جو با گوشت جوجه مرغ، آش محتوی ماش+کدو + اسفناج + خرفه + روغن بادام و یا برنج + اسفناج + ماش مقشر + کاهو + کمی گشنیز که با سرکه یا آلو ترش شده باشد، آش جویی که در آن عناب و بنفشه پخته باشند با روغن بادام، آش ماست با گوشت جوجه مرغ، شیربرنج، گوشتها که با آبغوره و سماق چاشنی‌دار شده‌اند.
شربت‌های مفید برای افرادی صفراوی: شربت لیمو، شربت آلو، آب انار ترش و شیرین، آب تمر هندی، شربت نارنج، شربت غوره، ماءالشعیر طبی، شربت سکنجبین و خیار.
مزاج گرم و تر؛ دموی
مواد غذایی مضر برای گروه دارای مزاج گرم و تر: مصرف بیش از حد ادویه‌های تند، انواع شور (خیارشور و…)،گوشت زیاد، غذاهای نشاسته‌ای، غذاهای چرب، تخم‌مرغ، خرما، توت، کشمش، انبه، بادام، پسته، موز، فندق، انجیر، انگور، سیر، بادنجان، گوشت گوسفند، بره، بوقلمون، اردک، تخم اردک و جگر سیاه.
افراد دموی بهتر است از غذاها و نوشیدنی‌هایی که دارای مزاج گرم و تر هستند کمتر استفاده کنند و در صورت ضرورت و نیاز حتماً با مصلحات آن و به‌مقدار خیلی کم استفاده کنند.
خوراکیهای مفید برای افراد دارای مزاج گرم و تر: از غذاها و نوشیدنی‌هایی که دارای مزاج سرد به‌ویژه سرد و خشک هستند به‌طور متناسب استفاده کنند؛ نوشیدن آب خنک به‌همراه چند قطره آب لیمو ترش تازه، آب زرشک،
کاهو، خیار، میوه‌ها به‌خصوص سیب درختی همراه با پوست و دانه‌های آن، انار، نارنگی، پرتقال، گلابی، نارنج، تمر هندی، لیمو شیرین، سنجد، غوره، آلو بخارا، سوپ یا آش جو، نان جو، لیموترش تازه، استفاده از سالاد فصل، روغن زیتون،
حبوبات و غلات جوانه‌زده (مثل جوی دوسر، ماش و عدس)، بذرهای ملیّن (مانند اسفرزه، بارهنگ، خاکشیر)، غذاهای خام (میوه‌ها و سبزی‌ها)، انواع توت تازه به‌خصوص شاه‌توت به‌مقدار کم، کدو خورشتی، آلبالو و... .
افراد دموی‌مزاج در صورت عدم رعایت دستورات، استعداد بیشتری برای بروز علائم و بیماری‌هایی مانند سردرد، پرخوابی، هماچوری، خستگی، چاقی و تپش قلب را دارند.